Integrale zorg kan het verwachte personeelstekort fors terugdringen
Gorinchem, 24 juli 2025 – Integrale zorg kan een belangrijke bijdrage leveren aan het
waarborgen van de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de Nederlandse
zorg, nu en in de toekomst. Als we meer werk maken van integrale zorg, kan het
verwachte personeelstekort in de zorg in 2032 met 31 tot 62 procent worden
teruggedrongen. Een besparing van 65.000 tot 130.000 extra benodigde
zorgmedewerkers. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van PwC Strategy&, uitgevoerd in
opdracht van vier ketenorganisaties: CuraMare, Pantein, Rivas Zorggroep en
ZorgSaam.
Het onafhankelijke onderzoeksrapport “Een werkagenda voor integrale zorg”, laat zien dat
integrale zorg de zorgvraag structureel met 7 tot 9 procent kan verminderen. Zelfs bij een
voorzichtige inschatting zou dit al zorgen voor een forse daling van het personeelstekort.
Daarnaast blijkt uit literatuuronderzoek dat integrale zorg gemiddeld tot 7% lagere kosten en
7% hogere kwaliteit leidt. De ketenorganisaties doen een gezamenlijke oproep aan overheid,
toezichthouders, financiers en andere partijen om deze kans te benutten en integrale zorg
landelijk op te schalen. Het volledige rapport met onderbouwing van de cijfers en
aanbevelingen is bijgevoegd.
Sprekende resultaten in de praktijk
CuraMare, Pantein, Rivas Zorggroep, en ZorgSaam, allen actief in ziekenhuiszorg,
langdurige zorg en wijkverpleging, zijn overtuigd van de meerwaarde van integrale zorg. Elk
van hen ontwikkelt en implementeert ketenzorg in de eigen regio, met als resultaat betere
prestaties op acht van de negen onderzochte indicatoren van integrale zorg. Denk hierbij aan
minder verkeerde beddagen en heropnames, kortere ligduur en een lager aantal wachtenden
voor langdurige zorg. Hun initiatieven – van geriatrische spoedzorg en thuismonitoring tot
regionale coördinatiecentra – leiden tot betere zorguitkomsten en efficiënter gebruik van
schaarse middelen.
“In onze regionale samenwerking binnen MooiMaasvallei zien we dat grensverleggend
samenwerken écht werkt,” zegt bestuurder Pauline Terwijn van Pantein. Als de
ketenorganisaties in hun eigen regio’s bestaande integrale initiatieven nóg breder inzetten,
kan dat al de inzet van zo’n 1.100 extra zorgmedewerkers besparen. Maar het echte
voordeel ligt in een landelijke aanpak. “Dat is niet mogelijk zonder de verbetering van een
aantal randvoorwaarden. Alleen dan kunnen we grootschalig het verschil maken,” zegt
bestuurder Michiel van Roozendaal van Rivas. “Dan wordt integrale zorg niet de
uitzondering, maar de standaard.”
Wat is nodig om opschaling van integrale zorg mogelijk te maken?
Er zijn vijf randvoorwaarden die noodzakelijk zijn om de geschetste potentie te verzilveren:
- Passende bekostiging: structurele financiering die samenwerking over domeinen
heen mogelijk maakt en loont.
- Databeschikbaarheid: inzicht in relevante patiëntgegevens, effectiviteit, kwaliteit en
kosten, toegankelijk voor alle zorgprofessionals.
- Lijnloze personeelsinzet: inzet van zorgmedewerkers op basis van behoefte, los
van sectorale of organisatorische grenzen.
- Eenduidig toezicht: afgestemde verantwoordingseisen van toezichthouders over de
‘zorgschotten’ heen.
- Eigenaarschap bij professionals: ruimte en vertrouwen voor zorgverleners om zelf
te bepalen wanneer en hoe integrale zorg passend is.
Oproep aan overheid, financiers en toezichthouders: neem het voortouw
De maatschappelijke uitdagingen zijn groot en integrale zorg biedt hier belangrijke
oplossingen. Daarom dienen partijen op macroniveau, zoals overheid, toezichthouders en
zorginstituten, zich maximaal in te zetten voor het realiseren van integrale zorg. Zij kunnen
zorgen voor de juiste voorwaarden voor integrale zorg en belemmeringen in het systeem
tijdig signaleren en oplossen. Vooral databeschikbaarheid moet hoog op de agenda staan.
Verder is passende financiering en bekostiging nodig. Financiers zouden financiële prikkels
moeten introduceren die de opschaling van integrale zorg bevorderen, administratieve lasten
verminderen en contractering beter op elkaar afstemmen. Dit biedt tevens de mogelijkheid
om succesvolle integrale zorg landelijk in te kopen. ICT-leveranciers moeten daarnaast
zorgen voor betere systemen die met elkaar kunnen samenwerken en de evaluatie van
integrale zorg mogelijk maken.
“Een samenwerkingsagenda op dit niveau heeft potentie voor de zorg in heel Nederland.
Deze potentie mogen beleidsmakers, financiers en toezichthouders niet laten liggen”, sluit
bestuurder Koos Moerland van CuraMare af.
