Nederland loopt wereldwijd ver achter met kennis en innovatie. Hierdoor zijn we minder goed in staat om grote maatschappelijke problemen (zoals woningnood en de noodzakelijke energietransitie) op te lossen en zijn we te afhankelijk van het buitenland. De Kenniscoalitie, bestaande uit kennisinstellingen en werkgevers, pleit daarom voor een forse inhaalslag in de komende kabinetsperiode. Dit betekent een investering van 2 miljard per jaar, oplopend tot 3,5 miljard euro in 2029.

Met deze extra investeringen in onderwijs, kennis en innovatie bereikt Nederland in 2030 de doelstelling 3% van het bbp aan onderzoek en ontwikkeling te besteden; een doel dat het inmiddels demissionaire kabinet-Schoof zichzelf heeft gesteld. Dit is echter nog niet in de begroting opgenomen.

Steeds vaker worden kennis en technologie ingezet als machtsmiddel in de geopolitiek. Daarnaast vragen grote systeemtransities, zoals de energietransitie, om innovatieve oplossingen. Dit zet wereldwijd een investeringsversnelling in kennis en innovatie in gang, terwijl Nederland achterblijft. Dit gaat ten koste van onze (digitale) soevereiniteit en maakt ons afhankelijker van bijvoorbeeld big tech-bedrijven.  

Marcel Levi, voorzitter van de Kenniscoalitie: “Weer koploper in kennis en innovatie worden, helpt Nederland vooruit. Met oplossingen voor de grote uitdagingen waar we voor staan, zoals woningbouw en energietransitie, én met het (door)ontwikkelen van nieuwe technologieën. En het maakt ons minder kwetsbaar voor internationale spanningen en minder afhankelijk van grootmachten.” 

Investeren betaalt zich dubbel en dwars terug en levert waarde op voor Nederland, stelt de Kenniscoalitie, en is ook hard nodig: “Zonder verdere actie lopen de uitgaven voor kennis en innovatie verder terug en raken we sowieso verder achter op ons omringende landen. Dat tij moeten we nu keren, anders gaat dit ten koste van onze brede welvaart of strategische autonomie.” 

Verhogen R&D-uitgaven
Concreet beveelt de Kenniscoalitie het volgende aan:

• Een nieuw instrument voor strategische innovatieprogramma’s
• Betere afstemming op en meer middelen in ons instrumentarium voor EU-financiering van R&D, zodat geen EU-budget (meer) blijft liggen door gebrek aan cofinanciering of matching
• Modernisering wetenschappelijke infrastructuur via OCW en NWO, en experimentele en nieuwe valorisatie-infrastructuur bij publieke kennisinstellingen, zoals TO2-instellingen
• Oprichting van een nationale investeringsinstelling voor start- en scale-ups (bijv. via inzet pensioenfondsen)
• Stabiele bekostiging van wetenschappelijk, praktijkgericht en toegepast onderzoek

Een ‘whole of society’-aanpak
Defensie en weerbaarheid vragen om een kennissector-brede aanpak, die het hele kabinet én brede kennisveld aangaat: een ’whole of society-aanpak’. In het bijzonder ziet de coalitie kansen voor een nieuw instrument voor strategische innovatieprogramma’s, die de Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie en de Nationale Technologie Strategie met elkaar verbindt. Hiermee kan ook het tekort aan hoognodig bèta- en techniektalent en het stimuleren van publiek-private samenwerking onderdeel van worden.

Door combinatie hiervan met een offensieve technologie- en innovatie-investeringsagenda kan Nederland haar lange-termijn-verdienvermogen behouden en versterken. Publiek-private samenwerking hierin zorgt ervoor dat we de vertaalslag van onderzoek naar concrete toepassing kunnen versnellen, samen met mkb, start- en scale-ups.

De overheid moet het aantrekken van institutioneel kapitaal in start-ups bovendien verder ondersteunen. Hiermee stimuleer je hun doorgroei tot scale-ups, die veel aan R&D doen, en verhoog je de private R&D-uitgaven. Private uitgaven in R&D zullen verder door gerichte extra publieke financiering moeten worden aangetrokken en gestimuleerd, met substantiële en duurzame private R&D-uitgaven als doel. Dat vraagt wel stabiliteit in het fiscaal innovatie-instrumentarium en overheidsbeleid in het algemeen. 

Stabiliteit in het wetenschapssysteem
Daar hoort ook stabiliteit in het wetenschapssysteem bij. Dit betekent stabiliteit in de basis voor fundamenteel, toegepast en praktijkgericht onderzoek, met ruimte voor ongebonden onderzoek, talentontwikkeling en excellente onderzoeksfaciliteiten: voorwaarden om Nederland het meest aantrekkelijke R&D-land in Europa en top-5 wereldwijd te laten zijn. Ook moeten we een land blijven waar toptalent zich thuis voelt – vanwege een gunstig onderzoeksklimaat en waarden als academische vrijheid én een steeds krappere arbeidsmark voor kennisintensieve bedrijvigheid.

Verkiezingsdebat Kenniscoalitie
Nederland behoort tot de wereldwijde top qua innovatievermogen; Nederland heeft het talent, de denkkracht en de ondernemersgeest. Voor onze welvaart zijn wij sterk afhankelijk van kennis en innovatie. Ook dus een belangrijk onderwerp voor de verkiezingen dit najaar. Daarom organiseert de Kenniscoalitie het verkiezingsdebat voor onderzoek en wetenschap. Dit vindt plaats op dinsdag 21 oktober in Nieuwspoort, vanaf 16 uur.  

Lees hieronder de volledige oproep
vlDAHhiF2gutKf0GFU9wogCZjv5qiaBFhWk1Ns17.pdf